Het dwingt ondernemers na te denken over een keuze uit twee onaantrekkelijke opties. Immers, je begint niet graag aan een schuldsaneringstraject. Tegelijkertijd is een faillissement uiteraard een nog veel slechter alternatief. Een schuldsaneringstraject verschaft de mogelijkheid om je schuldeisers in ieder geval deels hun vordering terug te betalen. Bij een faillissement zouden zij in het ongunstigste geval geen euro van hun vordering terugzien. Daarnaast kan ook de werkgelegenheid in een schuldsaneringstraject grotendeels behouden blijven en dat geldt tevens voor veel waarde die bij een faillissement onherroepelijk verloren zou gaan.

Er zijn verschillende manieren om financiële problemen op te lossen. Die variëren van het maken van afspraken met de bank en de belastingdienst voor uitstel van aflossingen tot het sluiten van (in)formele crediteurenakkoorden. Sinds januari 2021 is het makkelijker om tot een schuldakkoord te komen door de komst van de Wet Homologatie Onderhands Akkoord. Daar waar individuele schuldeisers vroeger schuldakkoorden konden dwarsbomen door tegen te stemmen, snijdt de WHOA deze mogelijkheid de pas af. Gaat namelijk de meerderheid van de schuldeisers akkoord, dan word je als tegenstemmende schuldeiser ‘meegetrokken’ in het akkoord. Dit is veel gunstiger voor de onderneming, want die zou voorheen door de tegenstemmende schuldeiser alsnog failliet kunnen gaan. De verwachtingen van de WHOA zijn hooggespannen nu men heeft geprobeerd de toepassing van deze wet tevens toegankelijk te maken voor MKB-ondernemingen.

De WHOA is bedoeld voor ondernemingen die zonder ingrijpen failliet zouden gaan, maar in de kern een levensvatbare bedrijfsvoering hebben. Daarnaast biedt de WHOA ondernemingen de mogelijkheid om ook op een ordentelijke manier te stoppen.

Het concrete doel van de WHOA is om een schuldakkoord tot stand te brengen waarbij geen enkele schuldeiser slechter af is dan hij bij een faillissement zou zijn geweest. Om te kunnen bepalen of dit gelukt is, moet inzichtelijk worden gemaakt welke uitkering elke schuldeiser bij een totstandgekomen akkoord én bij een faillissement zou ontvangen. Bij een hypothetisch faillissement is de zekerheidspositie van een schuldeiser medebepalend voor wat hij uiteindelijk ontvangt. Sommige schuldeisers hebben immers bepaalde zekerheden bedongen bij het verstrekken van middelen of het leveren van goederen.

Is de zekerheidspositie van schuldeisers in kaart gebracht en de inschatting gemaakt in welke mate deze zekerheden tot uitwinning komen, dan kunnen deze worden gegroepeerd in zogenoemde klassen. Komen schuldeisers en aandeelhouders bij een hypothetisch faillissement in een vergelijkbare positie, dan worden ze in dezelfde klasse ingedeeld. In de praktijk zien we dat de kredietverstrekker met zekerheden in een aparte klasse komt, zo ook de ontvanger van de belastingen, leveranciers met eigendomsvoorbehoud, concurrente schuldeisers en overige schuldeisers. De klassenindeling zal naargelang de casus echter verschillen.

De stemming over het akkoord wordt per klasse uitgevoerd waarbij 2/3 van de waarde van de klasse de doorslag geeft. Als één klasse, die bij een faillissement een uitkering zou mogen verwachten, met het akkoord instemt, kunnen de niet instemmende klassen worden meegetrokken.
Voorts wordt bepaald welke waarde behouden blijft als het akkoord tot stand komt. Vervolgens zal deze waarde conform de wettelijke rangorde moeten worden verdeeld over de schuldeisers en aandeelhouders.

Bij een WHOA traject moet inzicht worden verkregen in verschillende financiële vraagstukken, zoals bijvoorbeeld:
• toetsing van de onvermijdelijke staat van insolventie. Deze toetsing kan worden uitgevoerd door het prognosticeren van toekomstige geldstromen van de onderneming als het schuldakkoord niet tot stand komt;
• toetsing of de onderneming de verplichtingen kan dragen die zullen ontstaan na het aangaan van het WHOA traject en of de zekerhedenpositie van de belanghebbenden niet verslechtert;
• uitkering aan de belanghebbenden bij een hypothetisch faillissement;
• waarde die bij het realiseren van het akkoord behouden blijft (reorganisatiewaarde) en de verdeling hiervan over alle belanghebbenden;
• de nieuwe kapitaalstructuur na herstructurering en de toetsing of deze kapitaalstructuur draaglijk is voor de onderneming.

Register valuators zijn professionals die zich bezighouden met het bepalen van waarde en het opstellen van toekomstige geldstroom-prognoses. Juist daarom zijn zij bij uitstek geschikt om samen met insolventie-advocaten ondernemers hierin te begeleiden.