De post debiteuren vertegenwoordigt bij veel ondernemingen een behoorlijke waarde op de balans. De openstaande bedragen hoeven in de nabije toekomst alleen nog maar te worden geïnd, zo lijkt het. Maar hoe houdbaar is dit uitgangspunt als er zich een crisis aandient?

In tijden van (corona-)crisis is het goed om eens stil te staan bij de post debiteuren. Klopt de waarde op de balans nog wel met de realiteit? Om daar meer inzicht in te krijgen, duiken we in twee soorten waardering. De eerste is de waardering als er geen vuiltje aan de lucht is, de zogeheten goingconcern-
waardering. Daartegenover plaatsen we de waardering in tijden van crisis. Ineens wordt duidelijk waar het met een debiteurenportefeuille mis kan gaan.

In ‘normale’ tijden kiezen ondernemers er vaak gemakshalve voor om debiteuren op de balans te plaatsen tegen de gangbare waarde. Vaak is dit de  aarde van alle openstaande bedragen op de te innen facturen. Maar zijn alle facturen ook daadwerkelijk nog te incasseren? En binnen welke termijn? Ook in normale tijden is het al realistischer om niet deze balanswaarde, maar eerder de economische waarde van debiteuren voor ogen te houden.

Deze laatste ligt soms wel tot een factor twee lager, en dat heeft verschillende oorzaken. Voor een juiste waardering adviseren we dan ook om  verschillende factoren mee te wegen. Neem de gemiddelde termijn van de openstaande rekeningen. Het spreekt voor zich dat een lang openstaande debiteur een nadelig effect heeft op de waarde. Een andere factor is de kwaliteit van de debiteuren. Betalen ze doorgaans netjes hun rekeningen? Wat is hun financiële situatie? En hoe groot is de kans op faillissement? Bij een goingconcern-waardering is het heel gebruikelijk om hier rekening mee te houden. In tijden van crisis komen daar nog een paar nieuwe factoren bij.

Wat betekent een economische crisis voor de waarde van de post debiteuren? Vaak zijn dit tijden van liquiditeitskrapte. En soms staat zelfs de continuïteit van een onderneming op het spel. Er liggen dan extra risico’s op de loer, die zeker tot een lagere waardering zullen leiden. Een veel voorkomend risico is
dat van veroudering. Betalingstermijnen lopen ongemerkt op en er moeten betalingsregelingen worden getroffen. Veel debiteuren komen misschien in betalingsproblemen en moeten als dubieuze debiteuren worden aangemerkt. Ernstiger wordt het als er ook fraude bij komt, zoals bij spookfacturen en dubbele financiering, of als er een verkeerde voorstelling van zaken is gegeven. Zie figuur 1 voor een overzicht van risico’s in tijden van crisis en de mogelijke impact hiervan op de waarde van debiteuren (bron: Alcore Asset Recovery). Dit helpt om het debiteurenrisico beter te kunnen inschatten.

Tot slot nog een waarschuwing voor ondernemers die overwegen om activa van een onderneming in faillissement te verwerven. Houd er dan rekening mee dat debiteuren in dat geval de neiging hebben om allerlei disputen op te werpen om maar niet te hoeven betalen. De verleiding is in zulke gevallen groot om slechte leveringen voor te wenden of allerlei tegenvorderingen op te voeren. Het loont hoe dan ook de moeite om een in debiteuren gespecialiseerde Register Valuator in te schakelen om deze op waarde te schatten. Ook ondersteuning bij de inning en het credit management door een hierin gespecialiseerde onderneming creëert waarde.